HIV چیست؟
HIV مخفف Virus Immunodeficiency Human یا ویروس نقص ایمنی انسان، ویروسی است که در خون انسان، مایعات جنسی و شیر مادر زندگی می کند. این ویروس سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف می کند، بنابراین بدن شما در مبارزه با میکروبها، ویروسها، قارچها و سایر مهاجمان سختی های زیادی تجربه خواهد کرد. برخی گروه ها در هر جامعه ای بیشتر در معرض خطر ابتلا به HIV هستند. این بیماری عمدتا از طریق تماس جنسی محافظت نشده و استفاده از سرنگ مشترک منتشر می شود.
تاریخ کشف بیماری اچ آی وی به سال 1981 برمیگردد. پس از آن تاریخ، جهان درگیر پاندمی (همه گیری) HIV شد و مقابله با این بیماری به یکی از بزرگترین نگرانیهای بهداشتی و پزشکی در سطح جهانی تبدیل شد.
در حال حاضر هیچ درمان موثری برای HIV وجود ندارد. و وقتی فرد به HIV مبتلا شود، تا آخر عمر این ویروس را همراه خود خواهد داشت. اما با مراقبت های پزشکی خوب، تا حد زیادی می توان این بیماری را کنترل کرد. با یک درمان موثر، افراد مبتلا به HIV می توانند تا مدتها زنده بمانند، زندگی سالمی داشته باشند و از اطرافیانشان محافظت کنند. افرادی که HIV مثبت هستند می توانند با درمان به زندگی نرمال و طبیعی پرداخت.
ايدز چیست؟
ايدز (AIDS) مخفف Immune Acquired Syndrome Deficiency به معنی سندرم نقص ايمنی اكتسابی می باشد. وقتی سيستم ايمني آسيب ببيند، نه تنها در برابر ويروس HIV (كه در آغاز به آن صدمه زده) بلكه نسبت به بقيه عفونتها هم آسيب پذير می شود و ديگر قادر به كشتن ميكرب ها و ويروس هايی كه قبلاً برايش مشكلی ايجاد نمی كردند، نيست لذا با گذشت زمان، افراد آلوده به HIV بيشتر و بيشتر بيمار می شوند و معمولاً سالها پس از آلودگی به يكی از بيماری های خاص، شديداً مبتلا می شوند و در اين زمان گفته می شود كه آنها به ايدز مبتلا شده اند.
بنابراين زمانی كه فرد آلوده به ويروس HIV برای اولين بار به يك بيماری جدی مبتلا شود و يا وقتی كه تعداد سلولهای ايمنی باقيمانده در بدن او از حد معينی كمتر شود، مبتلا به بيماری ايدز شناخته می شود.
ايدز يك مرحله كاملاً جدی است كه بدن، دفاع بسيار كمی در برابر انواع عفونت ها دارد. در واقع هر فرد آلوده به ويروس HIV ، الزاما مبتلا به ايدز نمی باشد اما در طول مدت آلودگی خود، می تواند ديگران را آلوده كند.
بیماری ایدز سیستم ایمنی بدن فرد مبتلا رو آهسته آهسته از بین میبرد و در نتیجه بدن در برابر نفوذ ویروس ها، باکتری ها، انگل ها، مواد آلاینده، مواد سرطان زا، سموم و قارچ ها مقاومت خودش را از دست میدهد.
مراحل مختلف HIV
اولین تفاوت بین HIV و ایدز در مراحل عفونت است. عفونت HIV در سه مرحله اتفاق میافتد. بدون درمان مناسب، به مرور زمان بیماری وخیمتر میشود و در نهایت بر سیستم ایمنی بدن غلبه میکند. علائم بیمار به مرحلهی عفونت بستگی دارد.
1- عفونت حاد HIV
بیشتر افراد مبتلا زمان دقیق ابتلا را نمیدانند، اما زمان کوتاهی پس از آن ممکن است علائم بروز کند. معمولا 2 تا 6 هفته پس از آلودگی به ویروس فرد علامتی ندارد و از بیماری خود نیز آگاه نمیباشد. ولی بدن در حال مبارزه با ویروس بیگانه است و فرد در دورهی کمون یا دورهی پنجره قرار دارد. به این مرحله سندرم حاد ویروسی یا عفونت اولیهی HIV گفته میشود.
در این مرحله آزمایشات تشخیص HIV منفی میشوند و جهت اطمینان و کشف ابتلا به بیماری، باید 6 ماه بعد آزمایشات تکرار شوند. علائم این مرحله میتواند شامل سردرد، خستگی، درد عضلانی، گلو درد و تورم غدد لنفاوی باشد که گاهی با آنفولانزا اشتباه گرفته میشود. انجام هرچه سریعتر آزمایشهای تشخیصی در این مرحله بسیار مهم است زیرا میزان ویروس HIV در خون و مایعات بدن بسیار زیاد است و بسیار مسری و قابل انتقال به دیگران میباشد. شروع هر چه سریعتر درمان به تقویت سیستم ایمنی بدن و سهولت در بهبود علائم نیز کمک میکند.
بهخاطر داشته باشید اگر این علائم را داشتید، بدین معنا نیست که شما مبتلا به HIV هستید. بیماریهای مختلفی وجود دارند که ممکن است این علائم در آنها بروز کند. اگر فکر میکنید به ویروس HIV مبتلا شدهاید برای اطمینان با پزشک عفونی مشورت کنید و یا آزمایش دهید.
در این مرحله اگر اقدام سریع انجام شود میتوان از ابتلا به HIV جلوگیری کرد. برای مثال چنانچه شخصی با فرد مبتلا به ویروس HIV رابطهی جنسی محافظت نشده داشته باشد، اگر تا ۷۲ ساعت پس از آن به پزشک مراجعه کند، داروهایی دریافت میکند که مانع ابتلای شخص به ویروس HIV میشود. هرچند این داروها عوارض ناخوشایندی دارند.
علائم عفونت حاد HIV
برخی افراد مبتلا به ویروس اچ آی وی در طی دو یا چهار هفته پس از ورود ویروس به بدن دچار یک بیماری شبه آنفلوآنزا می شوند. این بیماری که به عنوان بیماری ایدز اولیه (حاد) شناخته میشود ممکن است چند هفته طول بکشد. علایم و نشانه های این مرحله از اچ آی وی عبارت است از:
- تب
- سردرد
- درد عضلانی و درد مفاصل
- راش پوستی
- گلو درد آلود و زخمهای دردناک دهانی
- تورم غدد لنفاوی به طور عمده در گردن
- اسهال
- کاهش وزن
- سرفه
- عرق شبانه
این علائم می توانند آنقدر ملایم باشند که حتی شما متوجه آنها نشوید. اما مقدار ویروس در جریان خون شما (بار ویروسی) در این زمان بسیار بالا است. در نتیجه عفونت در طی عفونت اولیه راحت تر از مرحله بعد عفونت پخش می شود.
2- عفونت مزمن HIV
بعد از اینکه سیستم ایمنی بدن در نبرد با ویروس HIV شکست خورد، علائم شبه آنفولانزا از بین میروند اما اتفاقات زیادی در بدن رخ میدهد. این دورهی به نام دورهی بدون علامت یا عفونت مزمن HIV نامیده میشود. در بدن نوعی گلبول سفید به نام سلولهای CD4 پاسخ سیستم ایمنی بدن را تنظیم میکنند، تعداد سلولهای CD4 در افراد سالم بین 500 تا 1600 در هر میلی متر مکعب خون است. چنانچه این شاخص در خون فرد مبتلا کمتر بود، شخص مستعد ابتلا به سایر بیماریهای عفونی میباشد. خوشبختانه ترکیب داروها سیستم ایمنی را بازسازی میکند و در مقابله با ویروسHIV، از گسترش آن جلوگیری میکند. همچنین سبک زندگی سالم به بیمار کمک میکند تا عفونت با HIV بیشتر پیشرفت نکند.
در این مرحله، HIV سلولهای CD4 را از بین میبرد و سیستم ایمنی بدن ضعیف میشود. فرد ویروس HIV را به بقیه منتقل میکند. پزشکان این دوره را دورهی پنهان یا کمون بیماری مینامند، که ممکن است حتی تا ۱۰ سال طول بکشد.
علائم عفونت مزمن HIV
در این مرحله از عفونت، HIV هنوز هم در بدن و در سلولهای خونی سفید وجود دارد. با این حال، بسیاری از افراد ممکن است در این زمان هیچ گونه عارضه یا عفونتی نداشته باشند. اگر شما درمان ضد آنتی رتروویرال (ART) را دریافت نکرده باشید، این مرحله می تواند سال ها طول بکشد.
وقتی ویروس به تکثیر و تخریب سلول های ایمنی بدن ادامه می دهد، ممکن است عفونت های خفیف یا علایم مزمن یا علائم بیماری در فرد مبتلا دیده شود. علائمی مانند:
- تب
- خستگی
- تورم غدد لنفاوی – که اغلب یکی از اولین نشانههای عفونت HIV است
- اسهال
- کاهش وزن
- عفونت قارچی دهانی (برفک)
- زونا (تبخال تناسلی)
- ذات الریه
3- ایدز
در واقع ایدز مرحلهی پیشرفتهی عفونت HIV است. ایدز معمولاً به مرحلهای از بیماری HIV گفته میشود که تعداد سلولهای CD4 (سلولهای ایمنی بدن) به زیر 200 میرسد یا با بیماریهایی مثل کاپوسی سارکوما (kaposi sarcoma) که نوعی سرطان پوست است و یا نموسیتیس نمونیا که نوعی بیماری ریوی میباشد، تشخیص داده می شود. سیستم ایمنی بدن به شدت آسیب پذیر میشود. اگر بیمار در مراحل ابتدایی متوجه ابتلا به عفونت با ویروس HIV نشده باشد، بعد از برخورد با علائم زیر ممکن است نتیجه بگیرد که به ویروس HIV مبتلا شده است.
- خستگی مفرط
- تورم گرههای لنفی گردن یا کشالههای ران
- تبی که بیش از ۱۰ روز طول بکشد.
- عرق شبانه
- کاهش وزن بدون دلیل و ناخواسته
- آشکارشدن لکههایی پوستی که از بین نمیروند.
- نفس کم آوردن
- اسهال شدید و طولانی
- عفونت های قارچی در دهان، گلو، یا ناحیهی تناسلی
- کبودی یا خونریزی بدون علت.
لازم است بدانید که بروز این علائم لزوما به معنای ابتلا به ویروس HIV نیست و ممکن است علائم بیماریهای دیگری باشد. لذا انجام آزمایش ایدز راه حل اطمینانبخش میباشد. همچنین بیمار مبتلا به ایدز اگر هیچ درمانی دریافت نکند، میتواند تا ۳ سال زندگی کند. اما اگر به عفونت خطرناکی مبتلا شود، ممکن است حتی کمتر از ۳ سال زندگی کند. اما با وجود درمانهای جدید فرد مبتلا میتواند طول عمری مشابه افراد دیگر داشته باشد.
تفاوت اچ آی وی (HIV) با ایدز (AIDS) چیست؟
برای ایجاد ایدز ، فرد باید مبتلا به HIV شود. اما ابتلا به HIV لزوماً به معنای ابتلا به بیماری ایدز نیست.
در ابتدای ورود ویروس HIV به بدن، فرد مبتلا به ایدز نیست و مدت زمان نسبتاً زیادی طول میکشد تا ویروس در سایه بیتوجهی به درمان، فرد را به ایدز مبتلا کند. بنابراین پیگیری مسیر بیماریزایی آن در بدن، گستره دید و نحوه مواجهه صحیح با ایدز را نمایان میکند. تأثیرگذاری مخرب این ویروس با ایجاد عفونت و اختلال در دستگاه ایمنی بدن آغاز میشود. نقص ایمنی حاصل از HIV، به دلایل ژنتیکی، ارثی، جهشهای مادرزادی یا جنینی نیست، بلکه اکتسابی است. اختلال عملکرد ایمنی بعد از عفونت، «نقص ایمنی اکتسابی» خوانده میشود چون بدن قبل از ورود ویروس، از ایمنی برخوردار است ولی با ابتلا به ایدز، دچار نقص خواهد شد.
اچ آی وی (HIV ) مخفف ویروس نقص ایمنی انسانی است. ویروسی است که سبب صدمه به دستگاه ایمنی بدن می شود .دستگاه ایمنی عفونتها و بیماریها را دفع میکند. هنگامیکه فرد مبتلا به اچ آی وی (HIV ) میشود، ویروس به تدریج شروع به از بین بردن سیستم ایمنی میکند و به این ترتیب بدن نمیتواند حتی با بیماریهای جزئی مقابله کند و فرد مستعد ابتلا به انواع بیماری ها میشود. وقتی که پیشرفت ویروس باعث ایجاد بیماری ها در فرد گردد، وضعيتی به نام ایدز (AIDS) ايجاد میشود. در نتیجه، عوامل عفونی و بیماریهای دیگر فرصت مبتلا کردن انسان را پیدا می کنند و موجب پیدایش علائم و نشانههای گوناگونی در بدن میشوند.
زمانی که یک فرد با ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) آلوده می شود می گویند اچ آی وی مثبت دارد و فردی که مبتلا به HIV است، در صورتی که یکی از دو اتفاق زیر در بدنش رخ دهد تبدیل به ایدز می شود.
1- تعداد سلول های CD4 به کمتر از ۲۰۰ کاهش بیابد.
2- عفونت HIV منجر به ایجاد سرطان شود.
تعداد CD4 کمتر از ۲۰۰ سلول ایدز نامیده می شود. بیمار ممکن است تعداد سلول های CD4 بدنش ۲۰۰ یا کمتر بوده ولی احساس بیماری نداشته باشد، با این حال بیماری این افراد نیز ایدز نام دارد. از طرفی بسیاری از عفونت های مرتبط با HIV و سرطان در بیماران، مربوط به کسانی است که مبتلا به سلول CD4 کمتر از ۲۰۰ هستند.
عفونت HIV لزوما به سمت ایدز پیشرفت نمیکند بلکه تفاوت هایی بین ایدز و HIV وجود دارد. پیشرفت عفونت HIV به عوامل زیادی از جمله سن، سلامت عمومی، ژنتیک، وجود سایر عفونتها و مراقبتهای بهداشتی بستگی دارد. تا قبل از عرضهی داروهای اچ ای وی، دانشمندان تصور میکردند نیمی از مبتلایان به HIV طی 10 تا 15 سال پس از آلودگی، به ایدز مبتلا میشوند. اما با کشف داروهای فعلی و پیشرفت روشهای درمان چشم انداز افراد مبتلا به HIV به طرز چشمگیری تغییر کرد؛ به طوری که اگر در ابتدای عفونت داروهای ضد HIV شروع شوند و بیماران به روشهای درمانی پایبند باشند، ممکن است هرگز دچار بیماریهای مرتبط با HIV نشوند و سالها بدون داشتن ایدز یک زندگی تقریبا عادی داشته باشند. داروهای ضد ویروسی میتوانند با کند یا متوقف کردن اثر ویروس، پیشرفت آن را به حداقل برساند.
راه های انتقال HIV
- تماس جنسی در مواقع ابتلا به سایر بیماریهای آمیزشی
- ورود مستقیم خون آلوده به ویروس از طریق سوزنهای تزریق مواد ، تزریق خون یا بعضی فراورده های خونی آلوده، فرورفتن اتفاقی سوزن در سیستمهای خدمات بهداشتی
- انتقال از مادر به نوزاد (قبل یا هنگام زایمان یا هنگام شیردهی)
- از طریق Tatoo، خالکوبی، سوراخ کردن گوش یا دیگر اعضا بدن ، ختنه، طب سوزنی با سوزنها با ابزارهای غیر استریل
راه های عدم انتقال HIV
- تماسهای روزمره با افراد مبتلا به اچ آی وی (مانند دست دادن )
- اهداء خون ( در صورت استریل بودن وسایل خونگیری )
- شنا کردن در استخر
- نشستن روی توالت فرنگی
- استفاده از رختخواب ، غذا یا ظروف غذاخوری فرد مبتلا.
- از طریق نیش پشه یا گازگرفتگی حیوانات
- از اشک یا بزاق
- استفاده صحیح از کاندوم هنگام تماس جنسی
- استفاده از استخر عمومی
- عطسه و سرفه کردن
افراد در معرض خطر ابتلا به HIV
گروه های زير بيشتر درمعرض خطر قرار دارند :
- معتادين تزريقی كه از سرنگ و سوزن بطور مشترك استفاده می كنند كه اين مسئله در زندانی ها بيشتر مشاهده می شود .
- همسران افراد مبتلا.
- شركای جنسی افراد مبتلا.
- افرادی كه شركای جنسی متعدد دارند .
- زنان فاسد و بدكار.
- هم جنس بازان و يا زن و مردی كه تماسهای جنسي خارج از روابط زناشویی دارند .
- مبتلايان به هپاتيت(ورم كبد) يا مبتلايان به سل.
- خالكوبی های دسته جمعی .
- مبتلايان به بيماريهای آميزشی و بخصوص افراد دارای زخم های تناسلی .
- ملوانان و رانندگان عبوری از مرزها.
- فرزندان مادران آلوده .
- جوانان
دیدگاه